Kahve Çekirdeği Türleri Nelerdir?

Kahve meyvesinin ana iki türü ve en bilinenleri olan Arabica ve Robusta’den öte binlerce genetik alt türleri olduğunu biliyor muydunuz?

Bu konuyu tıpkı şarapta rastladığımız farklı üzüm türleri gibi düşünebilirsiniz. Sauvignon'dan Chardonnay'a kadar, üzüm çeşidine bağlı oluşan aroma veya gövde konusu şarabın profilini önemli ölçüde nasıl etkiliyor ise kahvede de durum çok farklı değildir aslında. Gelin beraber en çok rastadığımız kahve türlerinin özelliklerine göz atalım. 

Türleri sıralamadan önce Robusta türünün birkaç adet olmasına karşılık Arabica’nın yaklaşık 124 türünün tanımlandığını ve yazımızda sadece bu türlerden bazılarına yer verdiğimizi belirtmek isteriz:

1. Typica

Bu çeşidin, diğer tüm çeşitlerin genetik mutasyon veya çapraz üreme yoluyla gelişiminden sorumlu olduğu kabul edilmektedir. Etiyopya'da keşfedilen orijinal bir çeşit olduğu ve kahvenin Hollandalılar tarafından ilk ticarileştirildiği zaman diğer üretim bölgelerine yayıldığı belirtilmektedir. Yaprakları ince ve bakır rengindedir ve uzun oval şekilli meyveler üretir. Bir Typica bitkisinden elde edilen kahveler, diğer çeşitlere kıyasla nispeten düşük verimli olmalarına rağmen, genellikle olağanüstü tatlılık ve karmaşıklığa sahiptir.

2. Bourbon

Bu çeşit, Bourbon Adası'nda (şimdi Reunion Adası olarak bilinir) ortaya çıkmıştır ve Etiyopya'daki ilk Arabica türlerinin bir mutasyonudur. Typica çeşidinden biraz daha fazla kahve verir ancak nispeten düşük verimlidir. Yaprakları geniştir ve kirazlar kırmızı, sarı veya turuncu renkte olgunlaşabilir. Bu çeşit, şaşırtıcı karmaşık asitliği ve mükemmel dengesi ile bilinir.

3. Heirloom

Bu çeşitler en yaygın olarak Etiyopya'da bulunur ve tam gelişimlerini izlemenin kesin bir yolu olmamasına rağmen Typica çeşidine çok benzedikleri belirtilir. Şu anda 1000'den fazla farklı çeşidi olduğu bilinmektedir. Bu çeşitler, dünyanın en beğenilen tat profillerinden bazılarına da sahiptir– çiçekler, narenciye, kakao, çay, yabani meyveler vb.

4. Caturra

Caturra, Brezilya'dan bir çeşittir ve çok daha yüksek verimli bir Bourbon mutasyonudur. Cattura ağaçları Bourbon ile aynı yüksekliğe ulaşmazlar ve yarı bodur bir bitki olarak bile anılırlar, bu da olgun kirazları elle toplamayı çok daha kolaylaştırır. Özellikle Orta Amerika ve Kolombiya'da popülerdir ve kirazlar kırmızı veya sarı pigmentasyon ile olgunlaşabilir. Bu çeşitle ilişkili tipik özellikler, parlak asitlik ve orta gövdedir.

5. Mundo Novo

Bu çeşidin 1940'larda Brezilya'da ortaya çıktığı ve Typica ile Bourbon'un doğal bir melezi olduğu belirtilmektedir. Yüksek verimlidir, hastalıklara karşı daha dirençlidir ve sık dikilebilir. Kirazlar iri ve yuvarlaktır ve çekirdekler, düşük asitli ve tatlı özellikler gösterir. Mundo Novo'nun en verimli topraklarının Brezilya'nın deniz seviyesinden 1000 ila 1200 metre yükseklikteki bölgeler olduğu belirtilmektedir.

6. Catuai

Bu çeşit, Mundo Novo ve Caturra'nın bir melezidir ve kahve ağaçlarının yüksek rakımlarda karşılaştığı doğal elementlere karşı oldukça dayanıklıdır. Brezilya'da ortaya çıktığı, ancak günümüzde Orta Amerika'da da yaygın olarak ekilidiği bilinmektedir. Hem kırmızı hem de sarı meyvelerinden elde edilen çekirdekler yüksek asitlik göstermektedir.

7. Maragogype

Bu, bazen 'fil fasulyesi' olarak adlandırılan olağandışı büyüklükteki fasulye nedeniyle muhtemelen en kolay tanınan çeşitlerden biridir. Marogogype, ilk olarak Brezilya'da keşfedilen bir Typica mutasyonudur - nispeten düşük verimlidir, ancak ayırt edici boyutu nedeniyle genellikle arzu edilir. Kirazlar genellikle kırmızı renkte olgunlaşır ve gelişmiş tatlılığa sahip olabilir.

8. Pacas

Bu varyete adını, onu 1949'da El Salvador'daki çiftliklerinde ilk keşfeden Pacas Ailesi'nden almıştır. Bu, Bourbon'un doğal bir mutasyonudur ancak genellikle daha kısa bir ağaç olduğundan hasat süreci daha kolaydır.

9. Pacamara

Pacamara, Pacas ve Maragogype çeşitlerinin bir melezidir ve 1958'de El Salvador'da geliştirildiği düşünülmektedir. Fasulyeler ve yapraklar çok iridir ve yüksek rakımlar için çok uygundur. Ne yazık ki çok düşük verimli ve hastalıklara karşı çok dirençli olmasa da, harika bir denge ile güzel çiçek notaları üreten çok karmaşık bir çeşittir.

10. Geisha

Geyşa, 2004 yılında Panama, Boquete'deki bir çiftlik olan Hacienda La Esmeralda'da yapılan bir keşfin ardından dünya çapında ün kazandı. Çiftliğin sahipleri (Peterson ailesi), hasat boyunca yaptıkları günlük cupping seansları sırasında belirli bir ağaç grubundan belirli özellikler kaydettiler ve o yılki Taste of Panama kahve yarışmasına katılmaya karar verdiler. Geisha sadece birinci sırayı almakla kalmadı, aynı zamanda jürileri tamamen şaşırttı ve müzayede alıcılarından rekor kıran fiyatlar elde etti. Bu çeşidin Panama ile bu kadar yakından ilişkili olmasının nedeni budur, ancak aslında Batı Etiyopya'daki 'Geisha' kasabasından geldiği düşünülür. Geisha çeşidi inanılmaz derecede düşük verimlidir, ancak belirgin çiçek aromaları ve olağanüstü tatlılığı ile en şaşırtıcı tat profilini üretir. Panama Geishalarında genellikle gül suyu, portakal çiçeği, yasemin ve kayısı aromaları bulunur.